دیدگاه کارشناسان باربری رشت در بررسی کمیت‌های مورد استفاده در حمل و نقل و مورد تأکید کارشناسان باربری آمل و باربری بابل
کمیت‌های حمل و نقل از جمله مهمترین مباحث در مسائل و محاسباتی است که در زمینه حمل و نقل رواج دارد.
در این بخش کمیت‌های حمل و نقل به تفکیک بیان می‌گردد.
در حین اسباب‌کشی باید به ابعاد و اندازه‌ی وسلیه نقلیه و میزان بار توجه نمود و متناسب با آن اقدام به بارگیری وسایل کرد.
این موضوع بر اساس بیانات مشاورین باربری چالوس، اسباب کشی رشت و مشاورین باربری نوشهر مورد تأکید قرار گرفته است.
تعیین ابعاد و اندازه وسایل نقلیه توسط متخصصین باربری قائمشهر و باربری اهواز و همچنین متخصصین باربری بندرعباس
ابعاد و اندازه وسایل نقلیه در نحوه و شیوه حمل و نقل بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
منظور از ابعاد طول، عرض و ارتفاع وسایل نقلیه با بار می‌باشد.
منظور از طول وسیله نقلیه، فاصله بین ابتدایی‌ترین قسمت وسیله نقلیه یا بار تا انتهایی‌ترین قسمت وسیله نقلیه یا بار در امتداد طولی وسیله نقلیه می‌باشد.
حداكثر طول مجاز برای وسایل نقلیه مختلف، متفاوت است.
اما برخی از مهمترین دلایلی كه لازم است تا محدودیت‌های طولی برای انواع وسایل نقلیه اعمال شود، عبارتند از:
- كاهش میدان دید سایر رانندگان،
- كاهش سرعت تردد در مسیر،
- كاهش قابلیت سبقت دیگر وسایل نقلیه،
- كاهش قابلیت كنترل و هدایت وسیله نقلیه،
- مشكل عبور و اشغال باند مخالف در قوس‌ها (پیچ‌ها).
ارتفاع
منظور از ارتفاع وسیله نقلیه با بار، فاصله شاقولی یا عمود بر سطح افقی از سطح جاده تا بالاترین نقطه بار یا بارگیر می‌باشد.
حداكثر ارتفاع مجاز انواع وسایل نقلیه باربری برای انواع وسایل نقلیه طبق آیین‌نامه حداكثر 5/4 متر تعیین شده است.
البته در برخی از راه‌های كشور این محدودیت ممكن است كاهش یا افزایش یابد.
لازم به ذكر است علاوه بر این مقررات، آیین‌نامه‌های دیگری نیز در مورد نحوه بارگیری و ارتفاع مجاز بارگیری نسبت به ارتفاع دیواره‌های بارگیر نیز وجود دارد.
حداكثر ارتفاع مجاز وسایل نقلیه حمل بار
عرض
حداكثر عرض مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار و كالا برابر 6/2 متر می‌باشد.
حداکثر عرض مجاز وسايل نقليه حمل بار
طول
حداكثر طول مجاز برای كامیون دومحوره با بار برابر 10 متر، سه محوره با بار برابر 12 متر، تریلی با بار 5/16 متر و كامیون با یدك برابر 35/18 متر می‌باشد.
حداکثر طول مجاز وسايل نقليه حمل بار
ارتفاع وسیله نقلیه به همراه بار (در صورت عدم آشنایی با روش‌های خاص اندازه‌گیری ارتفاع) به راحتی قابل اندازه‌گیری نیست.
به همین دلیل ممكن است مورد توجه دقیق قرار نگرفته و متعاقب آن در مسیر، مخاطراتی را برای بار، وسیله نقلیه و ابنیه فنی در جاده به همراه داشته باشد.
به برخی از این خطرات در ادامه اشاره شده است.
اولین موضوعی كه در رعایت ارتفاع مجاز، به نظر می‌رسد، امكان برخورد بالاترین قسمت وسیله نقلیه یا بار با مستحدثات و ابنیه راه از قبیل تونل، پل عابر پیاده، تابلوهای دروازه‌ای و تیرهای زیر تونل‌ها می‌باشد.
به‌علاوه، مشكلات تعادل وسیله نقلیه به‌خصوص در قوس‌ها و در سرعت‌های بالا از موضوعات بسیار قابل توجه است.
در ادامه برخی از این مشكلات مورد بررسی قرار می‌گیرد.
برخورد کامیون با تونل به دلیل افزایش ارتفاع
- احتمال برخورد با تجهیزات نصب شده در ارتفاع كم در راه
برخورد کامیون با پل و تجهيزات پل
- كاهش قابلیت كنترل و هدایت وسیله نقلیه
- كاهش سرعت تردد
- كاهش میدان دید سایر وسایل نقلیه
کاهش دید برای وسایل نقلیه در جاده
بارگیری بیش از ارتفاع و عرض مجاز موجب كاهش شدید سرعت وسیله نقلیه به‌خصوص در قوس‌ها و كاهش قابلیت كنترل و تعادل وسیله نقلیه است.
حمل بارهای غیر متعارف
قوانین و مقررات مربوط به وزن
عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط به وزن از مهمترین تخلفات حمل و نقل است كه بیشترین سهم را در بروز خسارات و صدمه به راه‌ها به خود اختصاص داده است.
به دلیل ماهیت تأثیرگذاری این نوع تخلف بر كل مسیر رفت و آمد و هزینه‌های تعمیر و نگهداری راه‌ها، عموماً حساسیت بیشتری به این موضوع در بخش‌های كنترل و نظارت پلیس در ایران و دیگر كشورها معطوف شده است.
قوانین و مقررات مربوط به وزن وسایل نقلیه شامل دو بخش وزن محوری و وزن كل وسیله نقلیه با بار می‌شود.
تعاریف مرتبط با این بخش عبارتند از:
تناژ:
واحد سنجش وزن است كه به‌صورت تن بیان می‌شود.
وزن مجاز:
حداكثر وزن مجاز كامیون با بار برای کامیون‌های دومحوره از 19 تن و برای کامیون‌های سه محوره از 26 تن نباید تجاوز نماید.
توزین بار:
به منظور اندازه‌گیری وزن وسایل نقلیه باری در حین عبور از جاده‌ها به منظور جلوگیری از خرابی، از باسکول‌های جاده‌ای استفاده می‌گردد.
این دستگاه مخصوص توزین كامیون و تریلی‌ها بوده و دارای دو نوع ثابت و متحرك می‌باشد.
بار محوری:
فشار یا نیروی وزن وارده از سوی هر یك از محورهای وسایل نقلیه بر سطح راه را بار محوری می‌نامند.
اضافه بار:
باری است كه بیش از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه موتوری حمل شود.
باسکول توزین کامیون
دلایل محدودیت‌های مربوط به وزن:
بار غیرمجاز (تناژ بیشتر از حد مجاز) می‌تواند موجب بروز خطر و مشكل در حمل و نقل جاده‌ای گردد.
به‌صورت كلی هر وسیله نقلیه در زمان طراحی و ساخت با توجه به میزان ظرفیت مجاز، طراحی و ساخته می‌شود و كلیه اجزای محركه و ایمنی آن بر همان اساس تولید می‌گردد؛
بنابراین در صورت عدم رعایت شرایط مندرج در كارت مشخصات وسیله نقلیه به نوعی عملكرد این اجزا نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
یكی از مهمترین این اجزا وسیله نقلیه است.
به‌عنوان مثال عملکرد یك كارگر ساختمانی در زمان حمل بار توسط یك گاری چرخ‌دار را در نظر بگیرید.
به طور قطع، اگر میزان بار قابل‌حمل توسط كارگر با آن چرخ، 100 كیلوگرم باشد، آن كارگر باید نیروی لازم در حمل گاری را در سرازیری‌ها و سربالایی‌ها داشته باشد.
در صورتی كه میزان بار بیش از این مقدار باشد، به طور قطع علاوه بر امكان بروز آسیب بر جسم كارگر (در مورد وسیله نقلیه استهلاك بیشتر) امكان بروز حادثه به شدت افزایش می‌یابد.
واژگونی کامیون بدلیل بار زیاد
عدم تعادل و انحراف کامیون در جاده به دلیل بار زیاد
یعنی در صورت حمل اضافه بار، عملكرد سیستم شتاب (قوای محركه) خودرو و سیستم ترمز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
در مواقع خاص سیستم‌های حمل و نقل مذكور عملكرد مطلوب نداشته و قدرت مانور وسیله نقلیه كاهش یافته و امكان بروز حادثه وجود دارد.
جاده‌ها و كلیه ابنیه فنی (پل، تونل و…) موجود در آن‌ها با توجه به میزان مشخصی از عبور و مرور انواع وسایل نقلیه، طراحی می‌شوند.
در صورت عدم رعایت وزن مجاز توسط وسیله نقلیه هزینه‌های تعمیر و نگهداری ابنیه فنی راه‌ها به شدت افزایش یافته و ممكن است آسیب جدی به سازه ابنیه فنی راه وارد شود.
در این صورت در بسیاری از موارد، هزینه‌ها به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد.
اثرات وجود وزن غیرمجاز
در ادامه، برخی از اثرات وجود وزن غیرمجاز مطرح شده است كه عبارتند از:
- تخریب روسازی راه
نمونه هایی از خرابی های روسازی ناشی از ترمز یا وزن زیاد وسایل نقلیه سنگین
- كاهش قابلیت كنترل و هدایت وسیله نقلیه
- كاهش توان سیستم ترمز
- كاهش عمر وسیله نقلیه
- افزایش مصرف سوخت
- فرسایش زودهنگام لاستیک‌ها
مقایسه فرسايش لاستیک ها در اثر وزن غیرمجاز بار
محاسبات وزن
در این بخش به تعریف و چگونگی محاسبات وزن بار پرداخته شده است:
حداكثر وزن مجاز:
مجموع وزن وسیله نقلیه و میزان حداكثر بار مجاز آن را حداكثر وزن مجاز وسیله نقلیه میگویند.
وزن ناخالص مجاز:
به حداكثر وزن مجازی كه مقررات حمل و نقل بار در راه‌ها تعیین می‌کند، وزن ناخالص مجاز میگویند.
وزن وسیله نقلیه بدون بار + وزن بار= وزن ناخالص
ظرفیت اسمی وسیله نقلیه:
وزن ناخالص تعیین شده از سوی كارخانه سازنده و حداكثر وزن مجاز كامیون با بار را ظرفیت اسمی وسیله نقلیه گویند.
ظرفیت اسمی محور:
ظرفیت اسمی محور از سوی كارخانه سازنده مشخص می‌شود اما درنهایت ظرفیت مجاز هر محور تابعی است از مقررات حمل بار.
فناوری‌های هوشمند در حمل و نقل و نکات تخصصی کارشناسان وانت بار رشت
اصطلاح سامانه‌های هوشمند حمل و نقل برای برنامه‌های كاربردی در زمینه حمل و نقل با استفاده از فناوری‌های نوین، با هدف استفاده بیشتر از زیرساخت‌های حمل و نقل و وسایل نقلیه و به منظور بهبود مدیریت ترافیك و جابه‌جایی استفاده می‌شود.
سامانه‌های حمل و نقل هوشمند به مجموعه‌ای از ابزارها، امكانات و تخصص‌ها، تکنولوژی‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و مخابراتی اطلاق می‌شود كه هدف از تشكیل آن‌ها، تأمین خدمات نوآورانه مرتبط با انواع روش‌های حمل و نقل و مدیریت ترافیك است.
این سامانه به كاربران اجازه می‌دهد كه مطلع‌تر، سالم‌تر، مرتبط‌تر و هوشمندانه‌تر از شبکه‌های حمل و نقل استفاده كنند.
نمونه‌هایی از سامانه‌های هوشمند در ادامه معرفی می‌شود.
سامانه جامع اطلاع‌رسانی 141
در ایران وبگاه و نرم‌افزار سامانه جامع اطلاع‌رسانی 141، یكی از سامانه‌های مدیریت ترافیك جاده‌ای و راه می‌باشد.
مركز مدیریت راه‌های كشور واقع در سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای پس از كسب اطلاع از وضعیت ترافیك و شرایط جوی در تمامی ساعات شبانه‌روز از طریق تجهیزات هوشمند موجود مانند تردد شمارها، سامانه تشخیص بلوتوث، دوربین‌های نظارتی و شناسه گری و … به تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله می‌پردازد.
اطلاعات آخرین وضعیت جوی محور، آخرین وضعیت ترافیكی در محورهای مورد درخواست كاربر، بهترین و مناسب‌ترین مسیر برای تردد و سفر بین یك مبدأ و مقصد انتخابی، اعلام زمان سفر در برخی از محورهای مهم كشور، محدودیت‌های ترافیكی برای رانندگان وسایل نقلیه سنگین و سبك، کارگاه‌های جاده‌ای در حال برگزاری، مسیرهای مسدود، موقعیت مكانی امكانات بین‌راهی شامل: مجتمع‌های خدمات، امداد فنی خودرو، پمپ‌بنزین، مسجد، پایگاه‌های اورژانس و مراكز درمانی و مراكز اقامتی رسمی، راهدارخانه‌ها در این سامانه در دسترس می‌باشد.
همچنین امكان ارسال گزارش همراه با عكس و یا فیلم از وضعیت جاده و یا سایر مشكلاتی كه كاربران در سطح جاده‌ها مشاهده می‌کنند از طریق سایت و نرم‌افزار كاربردی 141 فراهم شده است.
تجهیزات كنترل و نظارت
به منظور كنترل عبور و مرور و همچنین ثبت تخلفات توسط پلیس راهنمایی و رانندگی، شهرداری‌ها در داخل شهرها و وزارت راه و شهرسازی در خارج از شهرها، اقدام به تهیه، نصب و نگهداری تجهیزات كنترل و نظارت می‌نمایند.
در حمل و نقل از تجهیزات عکس‌برداری، فیلم‌برداری و سامانه‌های ماهواره‌ای و ردیاب استفاده می‌شود.
عکس‌برداری و فیلم‌برداری به منظور ثبت عبور یك خودرو از یك مكان معین یا ثبت مشخصاتی مانند سرعت آن استفاده می‌شود.
سامانه‌های ماهواره‌ای و ردیاب برای تعیین موقعیت ناوگان بوده كه از طریق آن پلیس، شركت حمل و نقل و سایر افراد لازم، می‌توانند اطلاعات مورد نیاز خود از ناوگان در حال سفر در جاده را به صورت دقیق، اخذ كنند.
سیستم‌های حمل و نقل هوشمند
سامانه‌های هوشمند حمل و نقل كه ذیل فناوری‌های هوشمند قرار می‌گیرد،
دانشی میان‌رشته‌ای بوده و شامل علومی چون مهندسی الكترونیك، مهندسی مخابرات و سیستم‌های رادیویی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، مهندسی كامپیوتر و انفورماتیك، برنامه‌ریزی حمل و نقل، مهندسی سازه، مهندسی راه و مهندسی ترافیك و مانند آن می‌باشد.
استفاده از سیستم‌های هوشمند در حمل و نقل دارای مزایای بسیاری مانند كنترل و ارزیابی عملكرد، كاهش زمان و ارتقای كیفیت و بهره‌وری فعالیت‌ها، افزایش ایمنی، بهینه‌سازی ناوگان، مدیریت منابع انسانی و كاهش هزینه‌ها خواهد شد.
سیستم‌های حمل و نقل هوشمند برای مقاصد مختلفی به كار گرفته می‌شود.
در ادامه به بخشی از آن‌ها اشاره شده است:
ثبت سفارش:
یكی از مهمترین بخش‌های سامانه‌های باربری، بخش سفارش‌ها است كه در آن اطلاعات بار، حمل‌کننده، راننده، شركت و پایانه حمل و نقل ثبت می‌شود.
امروزه فعالیت‌هایی مانند انجام امور روزانه صدور بارنامه و صورت‌وضعیت به طور الكترونیك انجام می‌شود
تا هم مدیریت حجم وسیعی از اطلاعات ساده‌تر شده و هم هزینه‌های ناشی از آن‌ها حداقل گردد.
مسیریابی بهینه:
یكی از اركان حمل و نقل در شهرهای بزرگ و پرجمعیت جهان، مسیریابی است.
وسایل نقلیه باید بتوانند در هر ساعت از روز بهترین مسیر را از نظر مسافتی و سبك بودن ترافیک، برای رسیدن به مقصد پیدا كنند.
برای حل این مسئله و رسیدن به این هدف، سامانه‌های الكترونیكی بسیاری كه اطلاعات ترافیکی را درون خود جای‌داده‌اند به وجود آمده و در حال استفاده و پیشرفت هستند.
ثبت تخلفات:
برای كاهش خطرات ناشی از رانندگی نیاز به روش‌هایی برای كاهش تخلفات رانندگی است.
از جمله این روش‌ها می‌توان به جریمه متخلفان اشاره كرد؛
اما ثبت این تخلفات در سوابق افراد، با توجه به تعداد زیاد وسایل نقلیه در شهرها، نیاز به پایگاه دادهای جامع از رانندگان، اتومبیل‌ها و تخلفات آن‌ها دارد.
رهگیری محموله‌ها:
با استفاده از سامانه‌های هوشمند و مكانیابی جغرافیایی، می‌توان رهگیری به هنگام وسایل نقلیه را انجام داد.
و آخرین مكان و فرآیند حمل و نقل آن در مسیرها را بررسی نمود.
كارت هوشمند:
برای نظارت بر افراد و فعالیت‌هایی مانند ثبت اطلاعات افراد و شناسایی آن‌ها جهت صدور مجوزها نیاز به بستری برای ثبت اطلاعات است.
یكی از روش‌های ذخیره‌سازی هویت و اطلاعات افراد، استفاده از کارت‌های هوشمند است.
اعمال محدودیت:
محدودیت سرعت به‌طور عمده برای بهبود ایمنی جاده‌ها است؛
اما برخی محدودیت‌ها نیز به منظور بهبود جریان ترافیك، نظارت بر حمل و نقل كالاهای خاص یا خطرناك و كاهش آلودگی وسایل نقلیه خواهد بود.
برای اعمال این محدودیت‌ها، امكان استفاده از سامانه‌های هوشمند اطلاع‌رسانی یا نظارتی وجود دارد.
خدمات پرداخت الكترونیك:
در بسیاری از موارد، بحث پول‌های خرد و كوچك مورد نیاز برای عوارض یا دریافت هزینه‌های حمل و نقل می‌توانند باعث ناراحتی برای شرکت‌ها، راننده‌ها و یا گیرنده پول باشد.
در صورتی که در حالت پرداخت الكترونیكی، این مورد وجود نخواهد داشت.
سیستم‌های اطلاع‌رسانی به مشتریان:
از قبیل معرفی برنامه‌های فروش محصولات و خدمات مسافرتی، فروش بلیت‌های رفت و برگشت روزانه برای مشتریان، تعیین نوع و ویژگی‌های ناوگان و غیره صورت می‌گیرد.
با داشتن زیرساخت اطلاعاتی یكپارچه و كامل، می‌توان اطلاعات را به صورت‌های مختلف در اختیار مشتریان قرار داد و شرکت‌ها و دست‌اندرکاران می‌توانند از وضعیت آگاه باشند و به گزارش‌های دلخواه دست یابند.
مسافر نیز می‌تواند از منزل برنامه‌ریزی سفر خود را انجام دهد.
بلیت تهیه كند و برنامه‌ریزی لازم برای ادامه مسیر خود تا مقاصد بعدی را انجام دهد.
اینترنتی كردن خرید بلیت به جایگزینی مطمئن و آسان برای تهیه بلیت به جای شیوه مراجعه حضوری، تبدیل شده است.
